BÜLBÜLÜ ÖLDÜRMEK – HARPER LEE KİTAP YORUMU

KÜNYE:

Adı: Bülbülü Öldürmek

Orijinal Adı: To Kill A Mockingbird

Yazar: Harper Lee

Çeviren: Ülker İnce

Yayınevi: Sel Yayıncılık, 2014

Sayfa Sayısı: 357

Alıntılar:

- “Sen bunu anlayamayacak kadar küçüksün,” dedi, “ama bazen bir adamın elindeki İncil…babanın elindeki viski şişesinden daha tehlikeli olabilir.”

- Scout, yapılan işin doğası gereği her hukukçunun hayatında kendisini kişisel olarak etkileyen en az bir davası olur. Benimki de bu, galiba.

- İstediğin kadar saksağanı vur vurabilirsen ama unutma, bülbülü öldürmek günahtır.

- Nişancılık Tanrı vergisidir, bir yetenektir…(…)Bana sorarsanız belki de Tanrı’nın kendisine öteki canlılara vermediği haksız bir üstünlük verdiğini anladığı gün silahı elinden bıraktı.

- Çoğunluğa bağlı olmayan tek şey insanın vicdanıdır.

- Benden hoşlanmamak için bir nedenleri olsun istedim, anlıyor musunuz? Bir nedene sığınmak insanlara iyi geliyor.

- Yalnızca tek bir tür insan varsa, o zaman neden hiç geçinemiyorlar? Hepsi birbirine benziyorsa, niçin özel bir çaba harcayarak birbirlerini aşağılıyorlar, Scout, galiba bir şeyleri anlamaya başlıyorum. Galiba Öcü Radley’in bunca zamandır evden çıkmamasını anlamaya başlıyorum… dışarı çıkmamak istediği için içerde kalıyor.

- Atticus haklıydı. Bir keresinde, kendinizi bir adamın yerine koymadıkça, o adamın yerinde olmanın nasıl bir şey olacağını anlamaya çalışmadıkça o adamı gerçekten tanıyamazsınız, demişti.

- İnsanların çoğu iyidir Scout, yeter ki sen onları bir gün gör.

Ben Ne Düşünüyorum?

Sanıyorum günbegün özlediğim kitap kahramanları serisine Scout, Jem ve Atticus’la 3 yenisi daha eklendi. Kitabı 26 günde okumuş olmamın verdiği etkiyle beraber yaklaşık bir aydır onlarla yatıp kalkmamın da bunda bir etkisi vardır elbet. Ama bazen çok sevdiğim kahramanları öyle bir anda çıkarmak istemiyorum hayatımdan, uzattıkça uzatıyorum okuma işini.

Bülbülü Öldürmek, Hitler’i Yahudilere yaptıklarından dolayı lanetlerken etrafındaki siyahileri aşağılamakta bir beis görmeyen, hatta diğer beyaz komşularını dahi şu veya bu aileye mensubiyetinden dolayı kolayca yaftalayabilen insanların içinde 2 küçük çocuğun büyüme hikayesini anlatıyor bize. Scout ve Jem. Bazen de arkadaşları Dill.

Siyahilerin ikinci sınıf muamelesi bile görmediği, her tür kötülüğün onların içinde olduğuna inanıldığı, beyazlardan ayrı kiliselere, ayrı yaşam alanlarına, hatta ayrı oturaklara sahip oldukları, bir beyaz geldiğinde kalkıp ona yer verme zorunluluğu hissettiği iç sıkan bir dünya bu. Bir yandan da demokratik oldukları için ülkelerinde hiçbir ayrımcılığın olmadığını savunan insanların dünyası. En kötüsü de bunların gerçekten yaşanmış olduğunu, hatta belki de hala bir yerlerde yaşanmakta olduğunu bilmek. Okurken dehşete düştüğüm yerler oldu, “gerçekten nasıl göremezler onların da diğerleri gibi 2 kaşı 2 gözü 2 kolu 2 bacağı olduğunu, onların da insan olduğunu nasıl yadsırlar” diye sinir krizlerine girdim. Bir siyahinin avukatlığını yapmanın bile toplumdan dışlanma sebebi olduğu, en bariz hak olan adil yargılanma hakkının bile bir siyahiye çok görüldüğü saçma sapan bir düzen. Günümüzde hala bizim gibi düşünmeyen insanlara reva gördüğümüz muamelenin bir yansıması.

Tüm bu kötülüklerin içinde Scout ve Jem, Atticus Finch gibi mükemmel bir babaya sahipler. Öyle ki evde ayrı, kasabada ayrı, mahkemede ayrı olmayan bir adam. Her yerde aynı. İnsanların içinde her şeye rağmen bir iyilik olduğuna inanıyor. Doğru bildiğini savunuyor ve bu doğruluktan şaşmıyor. Yoksa çocuklarının yüzüne bakamayacağına inanıyor. Çocuklarını da kasabadaki hakim fikirden bambaşka bir inanışla büyütüyor. Gerçekten Atticus’un ebeveynliğine hayran kaldım okurken. Kasabada onun gibi 5 kişi daha olsa, muhtemelen iyilik düzeyi %1500 artmış olurdu.

Tabii böyle anlattığıma bakmayın, kitap ırkçılık söylemlerine boğulup sizi sıkmıyor asla, toplumun yapısını hikayeye yedirerek gözler önüne seriyor. Onun dışında küçük bir çocuğun, Scout’un gözünden dünyayı izliyoruz. Onunla meraklanıp, onunla yaramazlık yapıyoruz çokça. Ve hayatı, insanları anlamlandırmaya çalışıyoruz. Oldukça naif bir hikaye, tüm bunların ortasında bile.

Ne söylesem bir spoiler vermekten korkuyorum aslında. Uzatmadan söylemem gerekirse, içinizi ısıtacak, sizi çocukluğunuza götürecek, zaman zaman sinirlendirecek, hüzünlendirecek ama çokça da gülümsetecek harika bir kitap bu.

Puanlama:

-Kapak Tasarımı: 5/5 (%5)

Bu kapağı gerçekten seviyorum!

-İsim – Kitap Uyumu: 5/5 (%5)

“İstediğin kadar saksağanı vur vurabilirsen ama unutma, bülbülü öldürmek günahtır.” 😉

-Özgün Konu – Özgün Anlatım: 5/5 (%30)

Özgünlüğünden şüphe duyduğum tek bir yer bile olmadı.

-Yazarın Dili: 5/5 (%30)

Sımsıcak, samimi.

-Kitabın Dünyası: 5/5 (%30)

Scout ve Jem’le birlikte yaramazlık yapıp, onlarla gülüp onlarla hüzünleniyor, onlarla korkuya kapılıyorsunuz :)

Kitabın Puanı: 5 / 5